ترامپ و شوکی دیگر

ترامپ و شوکی دیگر
دونالد ترامپ در ایامی که به سمت ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا رسیده اقدامات غیرقابل پیش بینی و عجیب زیادی داشته است. در تازه‌ترین اقدام، در توئیتی غیر منتظره اعلام کرد، نظامیان آمریکایی به زودی خاک سوریه را ترک خواهند کرد! او در توئیترش گفته: «سال‌ها خواستار خروج آمریکا از سوریه بوده و با وجود شکست گروهک تروریستی داعش که تنها دلیل حضور آمریکا در خاک سوریه بود دیگر نیازی نمی‌بیند که نیرو‌های نظامی در آنجا مستقر باشند.» این تصمیم ترامپ خشم مقامات رژیم صهیونیستی را نیز در پی داشته و برخی از مقامات داخلی آمریکا نیز از تصمیم ناگهانی رئیس جمهور شگفت زده شده اند.
به نظر می‌رسد ناهماهنگی در کاخ سفید همچنان ادامه دارد، درست یک روز قبل از اعلام این تصمیم، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده بود که نیرو‌های نظامی کشورش تا شکست قطعی داعش در سوریه باقی خواهند ماند. جیمز جفری نماینده نیرو‌های ائتلاف علیه داعش نیز اعلام کرده بود، شاید پس از شکست داعش نیرو‌های نظامی آمریکا در سوریه باقی بمانند و وی خواستار خروج ایران از این کشور شده بود! خود ترامپ هم اعلام کرده بود، تنها در صورت خروج بقیه نیرو‌ها یعنی ایران و روسیه از سوریه، ارتش آمریکا از خاک سوریه عقب نشینی خواهد کرد. اما حالا در چنین شرایطی بار دیگر اقدام غیر منتظره ترامپ، مقامات واشنگتن را متعجب و در عمل انجام شده قرار داده است. طبیعتاً این اقدام عواقبی نیز خواهد داشت. در خبر‌ها آمده است که در قدم اول پس از اعلام خروج نظامیان آمریکائی از خاک سوریه، ژنرال متیس وزیر دفاع آمریکا از سمت خود کناره گیری کرده است. ژنرال متیس ساعاتی پس از پیام توئیتری رئیس جمهور از سمت خود استعفا کرد. وی تنها کسی بود که علاقمند به اجرای سیاست‌های قبلی آمریکا در خاورمیانه بود. البته از ژنرال متیس به عنوان کسی یاد می‌شود که در دولت ترامپ به عنوان ترمز او برای تصمیمات عجیب و غریبش عمل می‌کرد. حال به نظر می‌رسد این ژنرال کهنه کار آمریکائی نیز از تصمیمات غیر قابل پیش بینی ترامپ خسته و کاسه صبرش لبریز شده و تصمیم گرفته عطای وزارت را به لقایش ببخشد.
با توجه به تصمیم ترامپ مبنی بر خروج نیرو‌های نظامی، سؤالی که مطرح می‌شود این است که تکلیف رژیم صهیونیستی پس از خروج آمریکا از سوریه چه خواهد شد؟ نتانیاهو که تظاهر می‌کند از این اقدام ترامپ مطلع بوده و مشکلی با خروج آمریکا ندارد. زیرا به گفته وی این رژیم قادر است به تنهایی از امنیت خود در خاورمیانه دفاع کند. البته با حمایت آمریکا! اما کیست که نداند این حرف‌ها، حرف‌هایی است که بیشتر جنبه تشریفاتی و خوراک رسانه‌ای دارد و احتمالاً مقامات اسرائیلی از این اقدام ترامپ دستپاچه و آشفته شده اند. به عنوان مثال ییسرائیل کاتز، وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی در مصاحبه‌ای درباره تصمیم آمریکا گفته: «این عقب نشینی وضعیت امنیتی سوریه را وخیم‌تر و دسترسی ایران را آسان‌تر خواهد کرد.» یا آویگدور لیبرمن وزیر جنگ پیشین اسرائیل نیز در این مورد گفته: «آمریکائی‌ها در خط مرزی سوریه و عراق مانع از رفت و آمد نیرو‌های ایرانی و انتقال سلاح به سوریه شدند، اما اکنون با برداشته شدن چنین مانعی، ایران از این پس می‌تواند از راه زمینی به سوریه سلاح و موشک برساند و این خطرناک است!»
به نظر می‌رسد این اقدام واشنگتن مبنی بر خروج نظامیان از خاک سوریه نیاز به بررسی بیشتر دارد و در ادامه بحث می‌توان مواردی را به عنوان دلایل خروج آمریکا از سوریه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و علت خروج آمریکا را دریافت. به هرحال آنچه که مسلم است سناریو‌هایی پشت پرده در حال شکل گیری است که بهتر است قدم به قدم آنرا بررسی کنیم:
۱- توافق پشت پرده با ترکیه!
دنیای سیاست دنیای عجایب است، شاید ترامپ قصد دارد تا نظر اردوغان را در مورد سوریه تأمین کند. ترکیه به دلیل حمایت آمریکا از کرد‌ها در شمال سوریه بسیار عصبانی است. این کشور در ۱۰۰ سال گذشته نسبت به این منطقه کرد نشین احساس مالکیت می‌کند و با خروج آمریکا از این منطقه، فرصتی برای ترکیه ایجاد می‌شود تا کرد‌های شمال سوریه را سرکوب کند.
۲- احیای مجدد داعش.
احتمال دارد که آمریکا مانند سال‌هایی که در افغانستان حضور داشت دست به تجهیز پنهانی داعش بزند، ممکن است آمریکا تلاش کند تا بار دیگر به نیرو‌های تروریستی خاک سوریه فرصت بدهد تا از این طریق یک بار دیگر منطقه را دچار بحران و چالش کنند.
۳- عدم حمایت از کردها.
با خروج آمریکائی‌ها از سوریه، هنوز مشخص نیست که تکلیف ادامه تجهیز کرد‌ها چگونه خواهد بود. زیرا تا الان آمریکا از کرد‌های این منطقه حمایت کرده و تمام تجهیزات وتسلیحات مورد نیاز آن‌ها را فراهم کرده است. این در شرایطی است که این نگرانی برای کرد‌ها وجود دارد که با عدم حمایت آمریکا، اهرم فشار اردوغان مجدداً علیه آن‌ها فعال شود. البته فرانسه اعلام کرده که از کرد‌ها حمایت خواهد کرد!
۴- خروج نمایشی از سوریه.
آمریکائی‌ها قبلاً اعلام کرده بودند که قصد دارند ۴۰ هزار نیرو را در سوریه تجهیز کنند. این آمار نشان دهنده آن است که شاید یک نمایش در پیش باشد و ترامپ دستور خروج تمامی نیرو‌های نظامی از خاک سوریه را اعلام نکرده است.
۵- آینده نگری برای دور دوم ریاست جمهوری.
کمتر از دو هفته دیگر تا شروع به کار مجلس نمایندگان آمریکا باقی مانده است و همان طور که می‌دانیم اکثریت اعضای این مجلس را دموکرت‌ها تشکیل می‌دهند. شاید ترامپ با این کار دنبال رضایت و جلب نظر دموکرات‌ها باشد، زیرا آن‌ها از تنش در خاورمیانه ناراضی هستند. آنچه که مسلم است تاکنون هیچ کدام از سناتور‌های دموکرات عکس العملی در قبال این حرکت ترامپ نشان نداده اند، ولی این اقدام تازه، چراغ سبزی به آنهاست. ضمناً ترامپ درگیر مسائل مالی و پرونده‌های مختلفی در داخل آمریکاست و چه بهتر که برای جلب نظر کسانی که دو سال پیش به او رأی داده اند سرمایه گذاری کند و این تصمیم برای اذهان عمومی آمریکا شاید راضی کننده باشد.
۶- واکنش تند جمهوری خواهان.
هرچقدر که دموکرات‌ها پیرامون این ماجرا واکنشی نشان نداده اند، در عوض جمهوری خواهان مخالفت خود را به این ماجرا اعلام کرده اند، از جمله لینسی گراهام سناتور جمهوری خواه گفته: «خروج نیرو‌های آمریکا از سوریه از منظر ایران و دیگر بازیگران به مثابه ضعف آمریکا برای مقابله با گسترش نفوذ ایران ارزیابی می‌شود. وقتی آمریکا از سوریه خارج می‌شود، ما خیلی ساده این کشور را به روسیه و ایران به ویژه ایران تحویل می‌دهیم و این اشتباهی وحشتناک است.»
با این تفاسیر به نظر می‌رسد بی دلیل نیست که اشرافیت سیاسی آمریکا، اندیشکده‌های غربی، سران رژیم صهیونیستی و کرد‌های مورد حمایت آمریکا در سوریه نسبت به پیامد‌های تصمیم ترامپ، به شدت ابراز نگرانی می‌کنند و در مقابل نیز، ایران، روسیه و سوریه و مقاومت، این پیروزی بزرگ را به یکدیگر تبریک می‌گویند و محافل سیاسی و رسانه‌ای دیگر کشور‌ها نیز این اتفاق را پیروزی بزرگ جبهه مقاومت می‌دانند.
به هر حال هر کدام از این سناریو‌ها و احتمالات درست باشد، یک نقطه و نتیجه به طور قطع مشخص شده دارد و آن افول ایالات متحده آمریکاست. تقریباً چیزی نزدیک به ۲۰ سال پیش به اصطلاح بزرگترین ارتش تاریخ بشر به منطقه خاورمیانه لشکر کشید؛ اشغال افغانستان و عراق و ویرانی لیبی و سوریه. اما تاریخ شاهد شکست خفت بار آن‌ها خواهد بود که آن‌ها چگونه مجبور به فرار از عراق و حالا هم سوریه و افغانستان شدند.

سید فرشید کاظمی پیرسرا